Jak optymalizować łańcuch dostaw? – kluczowe strategie, technologie i dobre praktyki 

Wzrost kosztów operacyjnych, rentowność, wymogi środowiskowe – to tylko kilka kluczowych wyzwań branży logistycznej w 2025 roku. Odkryj sprawdzone strategie, innowacyjne rozwiązania i nowoczesne technologie, które pomogą usprawnić łańcuch dostaw, przyspieszając rozwój i zwiększając odporność Twojego biznesu. 

Branża transportowa w 2025 roku

Według Eurostatu Polska zajmuje czołowe miejsce w realizacji usług transportowych, z udziałem 33,8% w europejskim rynku (kolejnymi graczami są Hiszpania – 11,8% oraz Litwa – 8,2%). W ostatnich latach jednak branża transportowa w Europie staje w obliczu licznych zmian i wyzwań, spośród których najważniejsze to: 

• dynamiczny rozwój e-commerce 
• globalizacja 
• coraz większa złożoność łańcuchów dostaw 
• zagrożenia cybernetyczne 
• rozwój innowacyjnych paliw 
• elektryfikacja pojazdów 
• kwestie środowiskowe 
• raportowanie ESG 
• problemy kadrowe. 

W latach 2020–2022 sytuację dodatkowo komplikowały pandemia oraz wojna w Ukrainie, które znacząco zakłóciły funkcjonowanie łańcuchów dostaw. Zgodnie z danymi ULC na skutek zamknięcia przestrzeni powietrznej w 2020 roku liczba kg obsłużonych przesyłek cargo w Polsce spadła o 18,1%. Ograniczenie transportu zaburzyło dotychczasowe łańcuchy dostaw i znacznie wydłużyło szlaki e-commerce oraz terminy dostaw. 

Jednak to nie jedyne wyzwania. Według Polskiego Instytutu Transportu Drogowego, mimo że polski transport znajduje się w czołówce europejskiej, problemem pozostają tzw. puste przebiegi. W transporcie międzynarodowym stanowią one 12,9% przejechanych wozokilometrów, natomiast w krajowym aż 34,2%. Każdy pusty przebieg to niepotrzebne koszty i dodatkowe emisje. Na rynku transportowym wciąż istnieje więc ogromny potencjał do optymalizacji łańcuchów dostaw, co jest kluczowe dla rentowności zarówno pojedynczych firm, jak i całej branży. 

Optymalizacja łańcucha dostaw – na czym polega? 

Optymalizacja łańcucha dostaw to stałe doskonalenie procesów w kluczowych obszarach, takich jak wydajność, redukcja kosztów czy poprawa jakości. W optymalizacji konieczne jest z kolei mapowanie i mierzenie, niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z procesem, czy narzędziem. Kluczowym elementem optymalizacji jest określenie i monitorowanie KPI (kluczowych wskaźników wydajności). Regularne analizowanie tych danych pozwala mierzyć postępy i identyfikować aspekty wymagające poprawy. 

Obszary, w których możliwe jest zwiększenie efektywności to m.in.: 

• prognozowanie popytu 
• planowanie produkcji 
• zarządzanie zapasami  
• zarządzanie przestrzenią magazynową 
• planowanie tras 
• zarządzanie flotą 
• współpracę z dostawcami i dystrybutorami 
• optymalizowanie zatrudnienia. 

Odpowiednio przeprowadzone optymalizacje mogą z kolei przekładać się na minimalizowanie kosztów magazynowania, skrócenie tras transportowych, zmniejszenie floty czy zwiększenie niezawodności dostaw. Wszystko to bezpośrednio wpływa na wyższy ROI i większą rentowność biznesu.  

Strategie i technologie w branży transportowej 

Skuteczna adaptacja do dynamicznych zmian rynkowych i technologicznych wymaga nieustannego dostosowywania się do nowych realiów oraz inwestowania w nowoczesne rozwiązania i metodyki. Na rynku dostępne są liczne narzędzia wspierające planowanie, realizację transportu oraz monitorowanie efektywności działań. 

Do najpopularniejszych sposobów na optymalizację łańcucha dostaw należą: 

Dobre praktyki:

1. Automatyzacja procesów 

Automatyzacja procesów w łańcuchu dostaw obejmuje wdrożenie technologii umożliwiających eliminację manualnych operacji oraz usprawnienie przepływu danych. Pozwala to na skrócenie czasu realizacji zamówień, eliminację błędów, obniżenie kosztów operacyjnych i ogólne zwiększenie wydajności. Przykładowe rozwiązania wspierające automatyzację to m.in. opisane poniżej systemy TMS, ERP czy WMS. 

2. Zarządzanie zapasami w czasie rzeczywistym 

Zarządzanie zapasami w czasie rzeczywistym to strategia wykorzystująca technologie IoT, RFID czy systemy WMS (Warehouse Management System) do bieżącego monitorowania poziomu zapasów. Pomaga ona szybko reagować reagowanie na zmieniające się potrzeby klientów, unikać przestojów i nadmiarowego magazynowania, a tym samym przyczynia się do ograniczania kosztów. 

3. Cross-docking 

Cross-docking to strategia logistyczna polegająca na minimalizowaniu magazynowania poprzez bezpośrednie przekazywanie produktów z przychodzących transportów do transportów wychodzących. Redukuje to koszty magazynowania, skraca czas realizacji zamówień i zwiększa efektywność operacyjną. Proces ten wymaga precyzyjnej koordynacji oraz wsparcia nowoczesnych systemów zarządzania logistyką. 

4. Optymalizacja tras transportowych 

Optymalizacja tras transportowych polega na wykorzystaniu narzędzi analitycznych i technologicznych do planowania najbardziej efektywnych tras dostaw. Uwzględnia czynniki takie jak odległość, czas przejazdu, koszty paliwa, a także warunki drogowe czy ograniczenia pojazdów. Dzięki temu firmy mogą obniżyć koszty transportu, zmniejszyć zużycie paliwa i zwiększyć punktualność dostaw. 

5. Zredukowanie materiałów eksploatacyjnych 

Zmniejszenie zużycia materiałów eksploatacyjnych, takich jak opakowania czy paliwa, to kluczowy element optymalizacji łańcucha dostaw. Działania te obejmują np. stosowanie opakowań wielokrotnego użytku, wdrażanie pojazdów o niższym zużyciu paliwa oraz ograniczanie nadmiarowych procesów. Tego typu inicjatywy nie tylko redukują koszty, ale także wspierają odpowiedzialność środowiskową firmy. 

6. Poprawa polityki zakupowej 

Zarządzanie logistyką obejmuje także dbanie o jakość i terminowość dostaw od partnerów i dostawców. Jest to czynnik kluczowy dla utrzymania płynności i satysfakcjonującego czasu realizacji zamówień. Uszkodzenia przesyłek lub opóźnienia prowadzą do zaburzenia łańcucha dostaw na dalszych etapach. Z tego względu opóźnienia należy zawsze wyjaśniać oraz starannie selekcjonować dostawców.  

Systemy i narzędzia: 

7. Systemy TMS 

Systemy TMS (Transport Management System) to narzędzia do optymalizacji przepływu produktów w łańcuchu dystrybucji. Pozwalają m.in. na obliczanie planów transportowych, optymalizację tras i czasu jazdy, automatyczne wysyłanie powiadomień do klientów, śledzenie przesyłek w czasie rzeczywistym oraz optymalizowanie komunikacji między magazynami a pracownikami floty. Umożliwiają też monitorowanie KPI i wykrywanie anomalii. 

8. Systemy ERP 

Systemy ERP (Enterprise Resource Planning) pozwalają na integrowanie informacji płynących z różnych działów firmy, co skutkuje lepszą komunikacją, poprawą koordynacji działań i większą kontrolą nad procesami. Narzędzia te pozwalają m.in. na zarządzanie zamówieniami, fakturami, logistyką i zasobami ludzkimi. 

9. Systemy WMS 

Systemy WMS (Warehouse Management System) to podstawowe narzędzia do zarządzania procesami magazynowymi. Usprawniają m.in. zarządzanie przepływem towarów, przestrzenią magazynową, stanami magazynowymi, trasami obsługi w magazynie oraz pracą ludzką, a także ułatwiają przygotowywanie zamówień i wysyłek. Dla większej wydajności system WMS można zintegrować m.in. z systemem ERP. 

10. System SCM 

Systemy Supply Chain Management (SCM) to najbardziej kompleksowe narzędzia, które łączą wszystkie procesy i programy obsługujące łańcuch dostaw. Integrują m.in. planowanie, zaopatrzenie, produkcję, dystrybucję i obsługę klienta. Ich wdrożenie pozwala na szerokie monitorowanie przepływu towarów, usług i informacji, co prowadzi do poprawy efektywności, redukcji kosztów i lepszego zaspokajania potrzeb klientów. 

Technologie:

11. IoT (Internet of Things) 

IoT w łańcuchu dostaw umożliwia łączenie różnych urządzeń i sensorów w jedną, zintegrowaną sieć, która automatycznie zbiera i analizuje dane. Znajduje zastosowanie m.in. w śledzeniu lokalizacji przesyłek, monitorowaniu warunków przechowywania (np. temperatury czy wilgotności), zarządzaniu flotą transportową czy optymalizacji pracy magazynu. Dzięki IoT możliwe jest podejmowanie szybkich decyzji i działań w oparciu o dane w czasie rzeczywistym, co zwiększa efektywność i redukuje koszty. 

12. Sztuczna inteligencja (AI) 

Sztuczna inteligencja w optymalizacji łańcucha dostaw pozwala na przewidywanie trendów, analizę danych i podejmowanie trafnych decyzji. Algorytmy uczenia maszynowego mogą wspierać m.in. prognozowanie popytu, optymalizację tras dostaw, automatyzację zadań magazynowych czy identyfikację potencjalnych ryzyk. Wykorzystanie AI przyczynia się do redukcji kosztów, skrócenia czasu realizacji zamówień i zwiększenia satysfakcji klientów. 

13. Inteligentna analityka danych (Big Data) 

Nowoczesna analityka danych niesie szerokie możliwości optymalizacji dzięki dokładnej i zautomatyzowanej analizie danych i wykrywaniu w nich zależności i prawidłowości. Systemy Big Data efektywnie gromadzą, wizualizują i analizują dane, co pomaga w podejmowaniu trafnych i świadomych decyzji. Pomagają też monitorować wskaźniki KPI. 

Optymalizacja łańcucha dostaw – korzyści 

Optymalizacja łańcucha dostaw to podstawa utrzymania konkurencyjności i rentowności biznesu transportowego. Systematyczna poprawa wskaźników w najważniejszych obszarach zarządzania prowadzi m.in. do: 

• Skrócenia czasu dostaw 
• Poprawy jakości usług 
• Trafnego przewidywania problemów i zapobiegania im 
• Szybkiego reagowania na zmiany i trendy rynkowe 
• Zwiększenia satysfakcji klientów 
• Wzrostu przewagi konkurencyjnej 
• Redukcji kosztów logistyki 
• Zwiększenia marży i rentowności 
• Wspierania zrównoważonego rozwoju (np. redukcji emisji CO2 czy zmniejszenia zużycia paliwa). 

Case studies i przykłady wdrożeń 

Nowoczesne rozwiązania technologiczne są z powodzeniem wdrażane w firmach na całym świecie, regularnie przyczyniając się do zwiększenia wydajności operacyjnej. W szczególności, w niektórych firmach optymalizacja łańcucha dostaw stała się kluczowym czynnikiem decydującym o ich dalszym rozwoju i niekwestionowanej pozycji rynkowej. Są to m.in.: 

• Toyota. Firma oparła swoje optymalizacje o podejście Lean Management, eliminując marnotrawstwo w procesach logistycznych. Ponadto zastosowała system Just-In-Time (JIT), co pozwoliło na zminimalizowanie zapasów i zapewnienie dostaw dokładnie wtedy, gdy są potrzebne. W efekcie zmniejszyła koszty operacyjne, poprawiła efektywność produkcji i znacznie zwiększyła elastyczność w reagowaniu na potrzeby rynku. 

• Zara. Ta hiszpańska marka znana jest z modelu zarządzania łańcuchem dostaw, który pozwala na dostarczanie nowych kolekcji do sklepów w ciągu dwóch tygodni. Kluczowym elementem tej strategii jest cross-docking oraz  zaawansowane systemy monitorowania popytu w czasie rzeczywistym. Dzięki temu firma znacznie skróciła cykl produkcyjny i zbudowała solidną pozycję na rynku odzieżowym.  

• Amazon. Firma jest pionierem na rynku jeśli chodzi o cyfryzację i automatyzację logistyki i optymalizację łańcucha dostaw. Rewolucjonizując podejście do zarządzania łańcuchem dostaw, osiągnęła niespotykaną zdolność do realizacji zamówień nawet w ciągu jednego dnia, co szybko pozwoliło jej na zdobycie pozycji globalnego lidera rynkowego.

Jak wdrożyć optymalizację łańcucha dostaw? Podsumowanie

 Optymalizacja łańcucha dostaw to nie opcja, a konieczność dla firm, które chcą utrzymać konkurencyjność i zwiększyć rentowność. Jednocześnie jest to ogromne wyzwanie koncepcyjne, organizacyjne i technologiczne. Nowoczesne narzedzia oferują ogromne możliwości usprawnienia procesów logistycznych, zmniejszenia kosztów oraz poprawy efektywności operacyjnej. Wykorzystaj je, aby zoptymalizować swój łańcuch dostaw i zdobyć przewagę rynkową. 

Kluczową rolę odgrywa tutaj jednak wybór właściwego partnera technologicznego, który doskonale rozumie specyfikę branży i potrafi wykorzystać jej potencjał. Zaangażowanie strategicznych ekspertów pomoże Ci przekształcić Twoje procesy logistyczne i przyniesie korzyści w postaci usprawnionych procesów, obniżonych kosztów oraz większej efektywności operacyjnej. Wsparcie partnera technologicznego to znacznie więcej niż doradztwo – to krok do przedefiniowania sposobu, w jaki Twoja firma zdobywa przewagę konkurencyjną. 

Jeśli potrzebujesz wsparcia w doborze strategii i narzędzi, skontaktuj się z nami. W IT-solve codziennie wspieramy firmy logistyczne i transportowe w optymalizacji procesów z wykorzystaniem nowoczesnych technologii. Pomożemy Ci wykorzystać niespotykane wcześniej możliwości usprawnienia łańcucha dostaw, pozwalając na szybkie reagowanie na zmieniające się potrzeby rynku i zbudować trwałą rentowność.